Wat is werkbaar werk

Werk hebben is belangrijk. Werkbaar werk hebben is minstens even belangrijk.
Werkbaar werk vertrekt vanuit vier basiskenmerken. Werkbaar werk is:

  • werk waarvan je niet overspannen raakt en heeft dus te maken met werkstress
  • werk dat werkplezier verschaft en heeft dus te maken met motivatie
  • werk dat kansen biedt op bijblijven en heeft dus te maken met leermogelijkheden
  • werk dat voldoende ruimte laat voor gezin en privéleven en heeft te maken met werk-privébalans.
 

Hoe was je dag vandaag?

Na een werkdag krijg je al eens de vraag: hoe was je dag vandaag? Soms vertellen we enthousiast over wat we die dag hebben meegemaakt op het werk of in de zaak, andere dagen denken we alleen maar aan wat er allemaal mis liep. Of het een stressvolle of ontspannen dag was, een dag waarop we met veel of weinig plezier naar het werk gingen, een dag met veel of weinig leermomenten, een dag waarop werk en privé perfect in balans waren, hangt van vele factoren af. Het helpt in elk geval als je werk goed aansluit bij jou en de levensfase waarin je zit.   
De kwaliteit van jouw werk hangt onder meer af van:

  • werkdruk
  • taakvariatie
  • emotionele belasting
  • autonomie
  • fysieke belasting
  • ondersteuning door leidinggevenden.

Het zijn sleutels die kunnen worden gebruikt om de kwaliteit van het werk te verbeteren. Zo kan een onderneming bv. zorgen voor een lagere of aanvaardbare werkdruk, voor voldoende afwisseling en inhoudelijk zinvol werk, of de emotionele en fysieke belasting verlagen, inzetten op voldoende autonomie en inspraak of coachend en ondersteunend leiderschap stimuleren.

Waarom is werkbaar werk belangrijk?

Werkbaar werk is belangrijk voor werknemers, werkgevers, zelfstandige ondernemers én ondernemingen.

Een werknemer met werkbaar werk heeft meer plezier op het werk, leert meer bij, blijft langer werken, kijkt minder uit naar een andere baan en is minder vaak ziek.

Ook voor de werkgever heeft dat voordelen, zeker in een krappe arbeidsmarkt waar vacatures moeilijk ingevuld geraken, is het belangrijk om mensen gemotiveerd aan de slag te houden. In een werkbare werkomgeving zijn werknemers bovendien efficiënt aan de slag en dragen ze de waarden van je onderneming uit.

Zelfstandige ondernemers met werkbaar werk staan met passie en plezier in hun zaak, zijn tevreden over hun keuze voor het ondernemerschap en verwachten meer groei.

Wie is verantwoordelijk voor werkbaar werk?

De wereld van werk verandert snel. De vergrijzing en ontgroening van de arbeidsmarkt, de globalisering en individualisering, robotisering en digitalisering, de energietransitie … hebben allemaal een impact op hoe wij werken en ondernemen.  Ondernemers en werknemers, sociale partners en overheden delen de verantwoordelijkheid om antwoorden te vinden op deze uitdagingen. Werk werkbaar maken is er daar eentje van.

In het actieplan werkbaar werk willen de Vlaamse overheid en sociale partners die gedeelde verantwoordelijkheid opnemen. Met het actieplan willen ze ondernemingen, zelfstandige ondernemers, werknemers (en hun vertegenwoordigers), sectoren en dienstverleners inspireren, informeren en hefbomen aanreiken om meer werk te maken van werkbaar werk. Daarnaast is ook de federale regering een belangrijke actor om werkbaar werk beleidsmatig te ondersteunen.

Werk werkbaar maken (of houden) doe je niet in een-twee-drie. Sleutelen aan elementen van werkbaar werk betekent immers vaak dat ook andere facetten van het werk veranderen. Kies je er bv. voor om meer in teams te gaan werken, dan moet je ook stappen zetten naar coachend leidinggeven, moet je zorgen voor een gezonde feedbackcultuur ... De Z-kaart geeft je een overzicht van alle elementen van werkbaar werk waaraan je kunt werken. Het is een kaart waarmee je in gesprek kunt gaan over werkbaar werk. Een gesprek tussen ondernemer en werknemers, tussen leidinggevenden en teamleden, tussen externe consulenten en ondernemers.
 

Werkbaarheidsmonitor: meten is weten

De SERV|Stichting Innovatie & Arbeid heeft heel wat expertise en ervaring met het organiseren van een grootschalige werkbaarheidsmeting bij Vlaamse werknemers en zelfstandige ondernemers.

De werkbaarheidsmonitor is een instrument dat sinds 2004 om de paar jaar de werkbaarheid of de kwaliteit van de jobs meet van de werknemers en de zelfstandige ondernemers in Vlaanderen. Het doel is om de spelers op de arbeidsmarkt met goede informatie over werkbaar werk te ondersteunen, zoals de Vlaamse werkgevers en vakbonden, de Vlaamse Regering en de Vlaamse overheid, sectororganisaties, verantwoordelijken voor het welzijn op het werk en andere geïnteresseerden.
De werkbaarheidsmonitor kwam er op initiatief van de Vlaamse werkgevers en vakbonden die met de Vlaamse Regering afgesproken hebben dat ze willen streven naar meer kwaliteitsvolle jobs.

Benieuwd naar de meest recente cijfers? Bekijk de cijfers en rapporten over werknemers en zelfstandige ondernemers op basis van de meest recente werkbaarheidsmeting.
Wil je werkbaar werk in jouw onderneming in kaart brengen? Check hier mogelijke methodieken en scans.