Telewerken is here to stay

Na de zomer leek het eventjes alsof we allemaal snel terug konden naar het ‘nieuwe’ normaal. Maar Covid-19 besliste daar anders over. Telewerken werd terug verplicht (hoogstens 1 dag per week op kantoor). Allerlei post-corona policies om het nieuwe werken en/of telewerken in te voeren gingen weer on hold. Maar uitstel is geen afstel. Zo bevestigt Nele Ronsmans (HR-wijs, 2021), experte talent bij Acerta Consult: ‘De toegenomen flexibiliteit van het voorbije anderhalf jaar wordt beschouwd als verworven. Bedrijven die dat weer helemaal denken te kunnen terugschroeven, riskeren zich uit de markt te prijzen. Flexibele werktijden, plaatsonafhankelijk werken, meer autonomie… het zijn criteria geworden om al dan niet voor een werkgever te kiezen.’ 

Een steile leercurve

Tijdens deze crisis leerden bedrijven, management, leidinggevenden en medewerkers heel snel te schakelen. Businessmodellen werden aangepast, nieuwe markten gezocht en gevonden, processen werden versneld gedigitaliseerd en ook wie nog nooit van thuis uit had gewerkt zat ineens aan de keukentafel te werken. We leerden snel hoe we digitaal vergaderen, hoe we online verkoopgesprekken houden, zelfs begeleiding en therapie gingen viraal. We leerden allerlei tools gebruiken om online samen te werken. Leidinggevenden schakelden naar resultaatgericht sturen en probeerden iedereen zoveel mogelijk aan boord te houden. Vanuit de Stichting Innovatie & Arbeid en andere onderzoeksinstellingen probeerden we inzicht te krijgen in de gevolgen van de pandemie voor werk en loopbanen. Want die inzichten en lessons learned helpen niet alleen om de crisis zo goed mogelijk door te komen. Ze bieden ook handvatten om op langere termijn de (mentale) gezondheid, verbondenheid en inzetbaarheid van medewerkers te bewaken en zo duurzame loopbanen te creëren.

Donkere dagen voor kerstmis

Ondernemingen en organisaties passen de overheidsmaatregelen toe, maar de nieuwe richtlijnen wegen zwaar, zeker in deze donkere dagen voor kerstmis. Niet alleen bij bedrijven maar ook bij leidinggevenden en medewerkers. In onderzoek werd er al op gewezen dat de rek er een beetje uit is. Mensen raken uitgeput, zowel diegenen die thuis werken als diegenen die naar hun werkplek kunnen of moeten. Want ook voor wie wel op het werk is, zijn de contacten sterk ingeperkt. De informele gesprekken en bijeenkomsten die normaal gesproken de spanning even van de lijn halen, zijn sterk verminderd of volledig afwezig. Eens goed lachen samen, iemand letterlijk een schouderklopje geven als het minder gaat … het geeft energie. De afwezigheid van fysieke en informele ontmoetingen heeft ook zijn weerslag op de groepsgeest. Medewerkers geven zelf aan dat de cohesie ontbreekt terwijl die voordien erg goed zat. Mensen missen de feestjes en de gesprekken.

De boel bij elkaar houden

Veel bedrijven kijken naar digitale oplossingen. Om alle medewerkers op de hoogte te houden, wordt vaak gebruik gemaakt van nieuwsbrieven of wordt een speciale pagina aangemaakt op het bedrijfsplatform of zelfs op facebook. Ontmoetingsmomenten gaan digitaal door in de vorm van een virtuele nieuwjaarsreceptie, digitale koffiemomentjes, digitale themadagen en dergelijke meer. In sommige bedrijven hebben kleine groepjes van 5 à 6 mensen regelmatig contact en dan vragen ze gewoon aan elkaar hoe het gaat. Tijdens digitale vergaderingen wordt tijd voorzien voor een informele babbel vooraf. 
Digitale oplossingen zijn niet altijd ideaal (maar vaak beter dan niets). Ergens bij horen, het gevoel dat er een connectie is, dat er voor je gezorgd wordt en dat jij voor anderen kan zorgen, dat je werk er toe doet en dat je daarin ondersteund wordt door je collega’s en leidinggevenden zorgt ervoor dat medewerkers zich goed in hun vel voelen. Leidinggevenden én collega’s spelen een belangrijke rol in het welbevinden van medewerkers. 

Tips voor leidinggevenden en bedrijfsleiders om medewerkers blijvend te ondersteunen:

  1. Elke bijdrage telt! Bespreek met je medewerkers wat van hen verwacht wordt, wat het belang is van hun werk, waarom ze doen wat ze doen.
  2. Vier successen! Zet wat goed gaat (en de uitvoerders) in de spotlights. 
  3. Zorg na een intensieve werkperiode (met veel stress) voor een afkoelingsperiode. Zo zorg je voor voldoende recuperatie en kunnen medewerkers zich weer opladen.
  4. Hebben medewerkers het moeilijk, zorg ervoor dat ze hierover kunnen praten. Stel samen een Flairlijstje samen: ‘Hey it is ok to have…’ om problemen te bespreken
  5. Goed luisteren is één ding, maar ga ook samen op zoek naar oplossingen. 
  6. Stuur op resultaat of output maar zorg er ook voor dat er voldoende ruimte blijft voor experimenten en innovatie (anders gaan medewerkers vooral op veilig spelen).
  7. Heb extra aandacht voor startende medewerkers, alleenstaande medewerkers, medewerkers met kleine kinderen of andere zorgverantwoordelijkheden, medewerkers met een psychische kwetsbaarheid.
  8. Omkijken en evalueren. Wat hebben wij samen geleerd? Wat heb jij geleerd? 

Tips voor medewerkers om het vol te houden:

  1. Zorg goed voor jezelf. In moeilijke tijden is het extra belangrijk om stil te staan bij je eigen welzijn. Wat geeft je energie? Hoe laad je je batterijen op?
  2. Denk na over je werkplek. Is het moeilijk om thuis te werken? Misschien kan je ook eens in een co-work-space terecht of in een leegstaand bureau van kennissen of buren? Misschien kan je extra hulp inschakelen om voor de kinderen, ouders, het huishouden, … te zorgen zodat je een beetje ontlast wordt? Misschien zijn er toch nog hulpmiddelen of ingrepen die jouw werkplek thuis aangenamer kunnen maken?
  3. Aarzel niet om  contact op te nemen met collega’s en andere bekenden om bij te babbelen of iets leuks te doen zoals samen te gaan wandelen of sporten.
  4. Vraag hulp als je dat nodig hebt. Durf je problemen en noden ook met je leidinggevende te bespreken. 
  5. De coronamaatregelen zullen nog wel een tijdje duren. Wacht dus niet om te verwoorden wat jij en je collega’s nodig hebben om werken op afstand vol te houden. Hou contact en laat weten hoe het met je gaat.